İsrail Tarihi Eserler Kurumu’ndan yapılan yazılı açıklamaya nazaran, ülkenin (Tarihi Filistin toprakları) güneyindeki Necef (Negev) Çölü’nde bulunan Raht kentinde yeni bir mahallenin inşa edilmesi çalışmaları sırasında yapılan hafriyatlarda milattan sonra 7. ve 8. yüzyıllara ilişkin olduğu belirlenen bir caminin ortaya çıkarıldığı belirtildi.
Açıklamada, İTEK’e bağlı Hafriyat Ünitesi müdürleri Jon Seligman ile Shahar Zur’un, “Alanda yapılan hafriyatlarda tarihi milattan sonra 7. ve 8’inci yüzyıllara ilişkin olduğu belirlenen bir kırsal alan mescidi keşfedildi. Bu dünyadaki çok seçkin keşiflerden biridir. Bilhassa de daha evvel böylesine bir keşfin yapılmadığı Negev’deki Biru’s Sebi (Beer Şeva) kentinin kuzeyinde bulunması çok değerlidir.” sözlerine yer verildi.
BÖLGEDE YAŞAYAN ÇİFTÇİLER KULLANMIŞ
Seligman ile Zur milattan sonraki 7’nci ve 8’inci yüzyıllarda Mekke ve Kudüs’teki mescitlerin büyüklüğüne işaret ederek, “Bilindiği üzere bu vakit aralığında Mekke ve Kudüs’te büyük mescitler var. Lakin elimizdeki bulgular keşfedilen bu mescidin küçük olduğunu gösteriyor. O denli görünüyor ki bu mescit o periyotlarda bölgede yaşayan çiftçilere hizmet etmiş.” dedi.
Seligman ile Zur, ayrıyeten bulunan caminin dikdörtgen bir yapıda ve güneyinde Mekke tarafında bir de mihraba sahip olduğuna vurgu yaptı.
Açıklamada, bölgede yapılan hafriyatlarda ayrıyeten tarihi erken İslam devrine ulaşan ve içinde açık avluların, odaların, kilerlerin ve mutfakların bulunduğu bölünmüş alanlardan oluşan küçük bir yerleşim alanının da ortaya çıktığı belirtildi.
FİLİSTİN’DEKİ EN ESKİ CAMİ
Öte yandan, açıklamada görüşlerine yer verilen İTEK’e bağlı Erken İslam Periyodu Uzmanı Gideon Avni de yaklaşık 1200 yıllık mescide ait şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu, İslam’ın 636 yılındaki Arap fetihleriyle İsrail’e (Tarihi Filistin) ulaşmasından bu yana keşfedilen en eski camidir. Beer Şeva (Biru’s Sebi) ile Aşkelon (Askalan) ortasındaki ziraî yerleşim yakınındaki caminin keşfedilmesi, ülkenin Romalılardan erken İslami periyoda geçişinde geçirdiği kültürel ve dini değişimlere işaret ediyor.”
Avni, cami ve yakınlarındaki yerleşim alanının keşfinin ülkenin kelam konusu periyottaki yapısını araştırma ve inceleme çalışmalarına büyük bir katkı sağladığını kaydetti.
İTEK açıklamasında, Negev’deki İsrail vatandaşı Filistinli Bedevileri Kalkındırma ve İskan Kurumu ile İTEK’in, bu özel keşif alanının inşa edilmek üzere olan yeni mahalleye entegre edilebilecek muhtemel yollar üzerinde çalıştığı bilgisine yer verdi.
