Daha evvel şüphesiz bir yerlerde çıkmıştır Lavinia’nın öyküsü karşınıza. Biliyorsunuz dün Özdemir Asaf’ın doğum günüydü. Dünden beri Lavinia dilimde. E o vakit bugün de Lavinia’nın öyküsüyle analım dedim. Her şiirin, her romanın bir yazılma kıssası var elbette. Bu türlü lisanlara pelesenk olan, çok sevilenlerin hikâyesiyse her vakit ilgimi çekmiştir. Bu mevzuda yalnız olmadığıma eminim. Sevdiğimiz dizelerin nasıl yazıldığını bilmek, bizi o şiire bir sarılma, şairinin hayatına bir dokunuş daha yaklaştırıyor zira, biliyorum.
Ne hoş diyor Asdaf:
“Sana gitme demeyeceğim, ancak
Gitme Lavinia…”
Nasıl da buram buram aşk kokuyor değil mi dizeleri?
Özdemir Asaf, o periyotlarda edebiyat matinelerinin yıldız isimlerinden biri. Çocukluğundan bu yana “r” harfini söylem edemiyordur; fakat şiir okurken harika bir diksiyonu var. Bu matinelerde sona bıraktığı en pahalı şiiri ise, Lavinia. Zira pahalısı onun ve aslında kıssası de derin…
Lavinia, karşılıksız bir aşkın hikâyesi…
Ben aldım fona Feridun Düzağaç’ın sesinden Lavinia’yı. Siz de alın da başlayalım bu aşk kıssasını okumaya…
ÖLÜM ÇİÇEĞİ LAVİNİA
Lavinia, mükemmel hoşlukta şık bir çiçek; öbür bir deyişle mevt çiçeği. Ayrıyeten hayalimdeki harika sevgili manasına da geliyor. Kuşkusuz Özdemir Asaf’ı çeken yanı da bu…
Edebiyata baktığımızda Lavinia, Shakespeare’in Titus Andronicus isimli oyununda Roma İmparatorluğu’nun Başkomutanı Titus’un hoşluğu lisanlara destan kızının da ismi. Onun da yazgısı, şık hoşluğu ile ölmektir. Lavinia, Tamora’nın iki oğlu tarafından tecavüze uğradığında, Lavinia, babası tarafından öldürülür…
KARŞILIKSIZ AŞKIN HİKÂYESİ
Özdemir Asaf, Lavinia’yı okul yıllarında aşık olduğu bir kız için müellif. Aşkı platoniktir. Lavinia, Asaf’ın karşılıksız aşkını anlatır. Asaf şiirini, daha sonra bir yarışa gönderir ve derece alır. Birinciliğe layık görülen Lavinia, nihayetinde yaşayan bir şiirdir…
Bundan sonrası için şöyle bir rivayet var: Sonuçlar açıklandığı sırada Asaf’tan, Lavinia’yı kürsüde okuması istenir. Bu teklifi geri çevirmeyen Asaf, kürsüde şiirini okurken Lavinia diye seslendiği platonik aşkı da salondaki konuklar ortasındadır ve Lavinia, salonu terk eder. Kalbi bin modüle dağılan Asaf, Lavinia’yı hapsettiği şiirinde bırakır ve ona asla hislerini açmaz…
LAVİNİA ASLINDA KİM
Asaf’ın tutkulu aşkı Lavinia, Mevhibe Meziyet Beyat’tır. Asaf’ın aşkı nitekim de karşılıksızdır. Zira Mevhibe’nin gönlünde ressam olan hocası Edip Hakkı Köseoğlu vardır. Öykünün bir yerinde bir de gazeteci İlhan Selçuk’un ismi geçiyor Mevhibe için. Lakin o yıllarda Selçuk, öylesine süratli bir hayat yaşıyordur ki, o da Mevhibe’ye nazaran biri değildir.
Daha pek çok öykünün kahramanı olan Mevhibe, sonunda oyuncu Öztürk Serengil ile evlenir. Lakin onunla da uzun soluklu bir evlilik yürütemez…
Mevhibe, göründüğü üzere etrafında dikkat çeken, hoşluğu lisanlara destan, birinci bakışta gözden kaçırılmayacak kadar özel bir bayanmış. Yakın dostlarından Melda Kaptana, bir yandan da Mevhibe için şöyle bir açıklama getirmiş:
“Öylesine özel ve farklı bir bayandı ki, kitap yazsanız yetmez.”
Mevhibe’ye duyulan bu ilginin yalnızca hoşluğu için olmadığını ise şöyle lisana getirmiş:
“Korkunç bir sezgi gücü vardı Mevhibe’nin. Yüzünüze bakar bakmaz, sizi tanır, anlar, ruhunuzun en derin köşelerine kadar kavrardı. Küçücük bir bakıştan, mimikten, jestten tüm karakter haritanızı çıkarabilirdi. Özdemir Asaf bu yüzden ona ‘Öldürmekten daha beter anlıyorsun insanı’ demişti. Çok keskin gözleri vardı.”
Bu açıklamaları yapan Melda Hanım, “Ben Bir Bizans Bahçesinde Büyüdüm” ismini verdiği kitabının bir yerinde de Mevhibe’den şöyle bahseder:
“İlhan Selçuk”a 14 Şubat Sevgililer Günü yazısı yazdıran Lavinia ona uzaktan uzağa aşık olan Oktay Akbal”ın bir öyküsündeki Hisya”ydı birebir vakitte. Laleli”de Harikzadegan Apartmanları”nın kapısında buluşup konuşan delikanlıların Violetta”sıydı.
O sıralarda ünlü olan bir tangonun ismiydi bu ve delikanlılar, Mevhibe onlara gülümseyerek geçerken ıslıkla bu melodiyi çalardı.
Mevhibe Beyat, Hoş Sanatlar Akademisi”nde okurken mimar arkadaşları ona Gilda diye seslenirdi. Rita Hayworth”un o yıllarda büyük beğeni kazanan “Gilda” sinemasından mülhem… Kızılkahve rengi, iri dalgalı, parlak ve çok hoş saçları vardı. Adalet Cimcoz da Marilyn Monroe”ya benzettiği için onu “Marlin” diye çağırırdı. Hoşluğunu hiç önemsemezdi. Esasen insan sıcaklığı, insanlara anlayarak yaklaşması ve sezgisi, hoşluğunun üstündeydi.”
Velhasıl, Özdemir Asaf ve Mevhibe Hanım hiçbir vakit bir ortaya gelmedi. Aşkın başlamadan hoş olduğu, platonik hislerin tadına varıldığı bir histi vakitte asılı kalan. Nihayetinde Asaf’a da işte lisanlara dolanan bir müziğe dönüşen şiiri, Lavinia’yı yazdırdı…
Bazen karşılıksız diye iç yakan hislerimiz nasıl da kacından pahalı değil mi? O vakit kapanışı da şiirin tamamı ile yapalım. Onu okumadan olmaz…
Sana gitme demeyeceğim.
Üşüyorsun ceketimi al.
Günün en hoş saatleri bunlar.
Yanımda kal.
Sana gitme demeyeceğim.
Tekrar de sen bilirsin.
Palavralar istiyorsan palavralar söyleyeyim,
İncinirsin.
Sana gitme demeyeceğim,
Ancak gitme, Lavinia.
İsmini gizleyeceğim
Sen de bilme, Lavinia.
*
Damla Karakuş
Instagram:
