Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) Kimya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Mehmet Emen ve Çankırı Karatekin Üniversitesi (ÇAKÜ) Kimya Kısmı Hekim Öğretim Üyesi Esra Demirdöğen öncülüğünde TÜBİTAK ve YÖK takviyeli proje kapsamında yürütülen çalışma sonucu, tedavi sırasında kullanılan kanser ilaçlarının maksat organa taşınarak denetiminin sağlanmasıyla yan tesirlerinin azaltılmasında muvaffakiyet sağlandı.
Tamamen yerli ve ulusal imkanlarla gerçekleştirilen çalışmanın, diğer ilaçlara da uygulanabilmesi hedefleniyor.
“SUDA AZ ÇÖZÜNEBİLEN İLAÇLAR”
Prof. Dr. Mehmet Emen, kanser tedavisinde cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi gibi farklı teknikler kullanıldığını söyledi.
Kanser ilaçlarının geliştirilmesinin çok uzun ve maliyetli bir süreç gerektirdiğine işaret eden Emen, “Bunlar, bilhassa suda az çözünebilen ilaçlardır. Suda az çözündüğü ve maksat organa gitmediği düşünüldüğü için bunların nitelikli nano gözenekli, yani hücreye yönelik taşınımının yapılması, ilacın aktif halde salınmasında yeni sistemlerin geliştirilmesi gerekmekteydi.” sözünü kullandı.
“HEDEF ORGANA ULAŞIP ULAŞMADIĞI GÖZLEMLENEBİLECEK”
Bu hedeflerle çalışma yaptıklarını aktaran Emen, az çözünen bu ilaçların denetimli salınımla daha az ölçüde bedene verilmesi, böylelikle yan tesirinin azaltılması, tıpkı vakitte maliyetinin düşürülmesini hedeflediklerini anlattı.
Geliştirilen nano taşıyıcı sistemlerin farklı renklenmelere ve ışımalara sebep olan kimi bileşiklerin modifiye edildiğini lisana getiren Emen, şunları kaydetti:
“Sadece bir taşıyıcı değil, tıpkı vakitte ışık altında renklenme yaparak ilacın hangi bölgeye gittiğini, amaç organa ulaşıp ulaşmadığını gözleyebileceğimiz bir sistem geliştirdik. Kendi dizaynımız olan, bilhassa yeşil teknoloji kullandığımız harika kritik karbondioksit sistemiyle ilaçlar, taşıyıcılar içine yerleştirildi. Bu biçimde yaptığınızda kimyasal kullanmadığınız için çözücüden gelecek toksit etkiyi de ortadan kaldırmış oluyorsunuz. Bu sayede ilaçların tedavi aktifliği artmış olacak. Hem maliyeti düşüren ilacın salınımını izleyebileceğiniz hem de yan tesirlerini azaltacağını düşündüğümüz bir taşıyıcı sistemi kendi imkanlarımızla geliştirmiş olduk.”
Emen, geliştirdikleri sistemin patentini almak için teşebbüste bulunacaklarını tabir etti.
“AMACIMIZ TEDAVİNİN HİÇ YAN TESİR OLMAYACAK BİÇİMDE GERÇEKLEŞMESİ”
Demirdöğen de olay sayısında her yıl yüzde 10 civarında artış olmasının, kanseri maksat seçmelerinde tesirli olduğunu anlattı.
Kanseri maksat seçmelerindeki bir öbür etkenin, konvansiyonel kemoterapinin makul bir muvaffakiyet göstermesine rağmen kemoterapi yüzünden hastalığın aşılamaması olması olduğunu belirten Demirdöğen, şunları söyledi:
“Bunun için faal tedavi formüllerinin geliştirilmesi, dünya genelinde öncelikli değer arz etmekte. Geliştirdiğimiz platformların istenilen bu tedavi metoduna karşılık vereceği umut edilmektedir. Bu çalışmamızda, Amerikan Besin ve İlaç Kurumunun onayladığı ilaçları kullandık. Bunların salınımı üzerinden yola çıktık. Temel emelimiz, tedavinin daha aktif, daha verimli ve daha az, hatta mümkünse hiç yan tesir olmayacak halde gerçekleşmesini sağlamak.”
Demirdöğen, çalışmanın ülke iktisadı, Türkiye’nin 2023 amaçları ile dünya geneline yarar sağlayacağını düşündüklerini kelamlarına ekledi.
