Eğlence Haber - Türkiye ve Dünyadan Özel Haberler
Cumartesi, Nisan 1, 2023
  • Anasayfa
  • Gündem
  • Dünya
  • Spor
  • Kültür Sanat
  • Eğlence
  • Medya
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Magazin
  • Teknoloji
    MTV ilk taksit ödemesi için bugün son gün

    MTV ilk taksit ödemesi için bugün son gün

    Euro NCAP, Hyundai IONIQ 6’ya ödül verdi

    Euro NCAP, Hyundai IONIQ 6’ya ödül verdi

    Tofaş fabrikası yeniden ziyarete açıldı

    Tofaş fabrikası yeniden ziyarete açıldı

    Peugeot, Retromobile 2023’te ikonik modellerini sergiliyor

    Peugeot, Retromobile 2023’te ikonik modellerini sergiliyor

    Honda, Türkiye’deki motosiklet satışlarında zirveyi bırakmadı

    Honda, Türkiye’deki motosiklet satışlarında zirveyi bırakmadı

    Ford ve Lincoln, 380 binden fazla modeli geri çağırıyor

    Ford ve Lincoln, 380 binden fazla modeli geri çağırıyor

    İngiltere’de otomobil üretimi 1956 yılı seviyesine düştü

    İngiltere’de otomobil üretimi 1956 yılı seviyesine düştü

    Rolls Royce, 2022’de Türkiye’de satış rekoru kırdı

    Rolls Royce, 2022’de Türkiye’de satış rekoru kırdı

    Türkiye’de elektrikli otomobil sayısında ciddi artış yaşandı

    Türkiye’de elektrikli otomobil sayısında ciddi artış yaşandı

    Volkswagen tasarım bölümünde lider değişti

    Volkswagen tasarım bölümünde lider değişti

  • Yaşam
    • All
    • Cilt Bakim
    • Diyet
    • Güzellik
    • Moda
    • Saç Bakım
    • Sağlık
    Ayder Kar Festivali’nin son gününde renkli görüntüler yaşandı

    Ayder Kar Festivali’nin son gününde renkli görüntüler yaşandı

    Değişen iklim şartları nedeniyle, bazı hayvanların nesli tehlikede

    Değişen iklim şartları nedeniyle, bazı hayvanların nesli tehlikede

    Hafızayı geliştirmek aslında çok basit! İşte ünlü nöroloğun bunama ile mücadele etmede 7 altın kuralı

    Hafızayı geliştirmek aslında çok basit! İşte ünlü nöroloğun bunama ile mücadele etmede 7 altın kuralı

    Antalya’da güneşi gören denize girdi

    Antalya’da güneşi gören denize girdi

    Taşıyıcı anne ile evlat sahibi olan ünlüler

    Taşıyıcı anne ile evlat sahibi olan ünlüler

    İstanbul’da ilk kar Silivri’ye düştü

    İstanbul’da ilk kar Silivri’ye düştü

    Edirne’de ‘Bocuk Gecesi’ kutlaması

    Edirne’de ‘Bocuk Gecesi’ kutlaması

    Uludağ’da kayak sezonu açıldı

    Uludağ’da kayak sezonu açıldı

    İzmir Foça’da tezgahları levrek balığı süslüyor

    İzmir Foça’da tezgahları levrek balığı süslüyor

    Sarılacak kimseniz yoksa dikkat: Kendine sarılmanın faydaları şaşırtıyor!

    Sarılacak kimseniz yoksa dikkat: Kendine sarılmanın faydaları şaşırtıyor!

    Trending Tags

    • Climate Change
    • Cilt Bakim
    • Diyet
    • Güzellik
    • Moda
    • Saç Bakım
    • Sağlık
Sonuç yok
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Anasayfa
  • Gündem
  • Dünya
  • Spor
  • Kültür Sanat
  • Eğlence
  • Medya
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Magazin
  • Teknoloji
    MTV ilk taksit ödemesi için bugün son gün

    MTV ilk taksit ödemesi için bugün son gün

    Euro NCAP, Hyundai IONIQ 6’ya ödül verdi

    Euro NCAP, Hyundai IONIQ 6’ya ödül verdi

    Tofaş fabrikası yeniden ziyarete açıldı

    Tofaş fabrikası yeniden ziyarete açıldı

    Peugeot, Retromobile 2023’te ikonik modellerini sergiliyor

    Peugeot, Retromobile 2023’te ikonik modellerini sergiliyor

    Honda, Türkiye’deki motosiklet satışlarında zirveyi bırakmadı

    Honda, Türkiye’deki motosiklet satışlarında zirveyi bırakmadı

    Ford ve Lincoln, 380 binden fazla modeli geri çağırıyor

    Ford ve Lincoln, 380 binden fazla modeli geri çağırıyor

    İngiltere’de otomobil üretimi 1956 yılı seviyesine düştü

    İngiltere’de otomobil üretimi 1956 yılı seviyesine düştü

    Rolls Royce, 2022’de Türkiye’de satış rekoru kırdı

    Rolls Royce, 2022’de Türkiye’de satış rekoru kırdı

    Türkiye’de elektrikli otomobil sayısında ciddi artış yaşandı

    Türkiye’de elektrikli otomobil sayısında ciddi artış yaşandı

    Volkswagen tasarım bölümünde lider değişti

    Volkswagen tasarım bölümünde lider değişti

  • Yaşam
    • All
    • Cilt Bakim
    • Diyet
    • Güzellik
    • Moda
    • Saç Bakım
    • Sağlık
    Ayder Kar Festivali’nin son gününde renkli görüntüler yaşandı

    Ayder Kar Festivali’nin son gününde renkli görüntüler yaşandı

    Değişen iklim şartları nedeniyle, bazı hayvanların nesli tehlikede

    Değişen iklim şartları nedeniyle, bazı hayvanların nesli tehlikede

    Hafızayı geliştirmek aslında çok basit! İşte ünlü nöroloğun bunama ile mücadele etmede 7 altın kuralı

    Hafızayı geliştirmek aslında çok basit! İşte ünlü nöroloğun bunama ile mücadele etmede 7 altın kuralı

    Antalya’da güneşi gören denize girdi

    Antalya’da güneşi gören denize girdi

    Taşıyıcı anne ile evlat sahibi olan ünlüler

    Taşıyıcı anne ile evlat sahibi olan ünlüler

    İstanbul’da ilk kar Silivri’ye düştü

    İstanbul’da ilk kar Silivri’ye düştü

    Edirne’de ‘Bocuk Gecesi’ kutlaması

    Edirne’de ‘Bocuk Gecesi’ kutlaması

    Uludağ’da kayak sezonu açıldı

    Uludağ’da kayak sezonu açıldı

    İzmir Foça’da tezgahları levrek balığı süslüyor

    İzmir Foça’da tezgahları levrek balığı süslüyor

    Sarılacak kimseniz yoksa dikkat: Kendine sarılmanın faydaları şaşırtıyor!

    Sarılacak kimseniz yoksa dikkat: Kendine sarılmanın faydaları şaşırtıyor!

    Trending Tags

    • Climate Change
    • Cilt Bakim
    • Diyet
    • Güzellik
    • Moda
    • Saç Bakım
    • Sağlık
Sonuç yok
Tüm Sonucu Görüntüle
EğenceHaber
Sonuç yok
Tüm Sonucu Görüntüle
Anasayfa Kültür Sanat

Mis gibi bir mevzu: Sabunun tarihçesi

haber by haber
4 Ekim 2022
in Kültür Sanat
0
Mis gibi bir mevzu: Sabunun tarihçesi
0
SHARES
0
VIEWS
Paylaş FacebookPaylaş Twitter

Vakanüvis

Suyla paklık ortasındaki bağın kökenleri, tam olarak bilinmese de insanlık tarihi kadar eski olduğu iddia ediliyor. Ahmet Karamustafa, “Tanrının Kural Tanımaz Kulları” isimli kitabında, tarihin değişik evrelerinde “yıkanmamayı, pis kalmayı” bir hayat biçimi haline getiren ezoterik kimi kümeler ile dar kapsamlı kimi millet ögelerinden bahsetse de insanlığın ezici kitlesinin, suyla ve temizlikle ortası her vakit güzel oldu. Münasebetiyle paklığı kolaylaştıran eserler de her vakit revaçtaydı. Sabun da bu eserlerin başında geliyordu.

ESKİ MEDENİYETLERDE SABUN ÜRETİMİ BİLİNİYORDU

Tarihçilere nazaran, sabunun geçmişi 6, 7 bin yıl öncesine dayanmakta. Beşerler, gerek ferdî bakımda gerekse giysi ve etraflarını temizlemede topraktan, külden, kilden, bitkilerden ve hayvan yağlarından yararlanıyorlardı. Kelam konusu unsurlarda sodyum, potasyum, tuz ve yağ asitlerinin olması, bunların da kül ve suyla yansımaya girmesi sabunun, bugünkü fonksiyonunun benzerini görmesini sağlıyordu. Sümer yazıtlarında, sabunun tanımının olduğundan bahsedilmekte. Hititliler de sabun yapmayı biliyorlardı. Vakit içerisinde sabun, değerli bir ticaret unsuru haline geldi. Eski Mısır’da da hayvan ve zerzevat yağları ile alkalinli tuzdan sabun yapılıyordu. Eski Yunan ve Roma’da, bilhassa bayanlar sabun çeşitlerine büyük ilgi gösteriyorlardı. Yunanlılar, bedenlerini yağ ve killerle sıvadıktan sonra, kum ya da sünger taşı modülleriyle fırçalıyor ve kavisli metal bir aletle bedenlerinde oluşan tabakayı kazıyorlardı. Bunu, suya girerek yıkanma ve zeytinyağı ile yağlanma izliyordu. Romalılar’ın hamama özel bir değer vermeleri, buralarda sefahat alemleri düzenleyip uzun vakit geçirmeleri, paklık eserlerinin de çeşitlenmesine yol açmıştı.

Fenikeliler ile Galyalılar’da ise sabun değerli bir takas aracıydı. Keltler, hayvanî yağ ve bitki küllerinden ürettikleri sabuna “saipo” diyorlardı. Bu isim vakitle Batı lisanlarında yaygınlaştı ve sabunun ismi “soap” oldu. Araplar da, çok eski asırlardan itibaren sabun imalini biliyorlardı. İbrahim Okur’un “Temizliğin Tarihi” isimli kitabında anlatılanlara nazaran, Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla birlikte şatafatlı hamamlar da tarihe karışmıştı. Giderek ferdî paklık de ihmal edilir olmuştu. Kimi tarihçiler, Avrupa’yı kasıp kavuran veba salgınlarının sebepleri ortasında halkın beden ve giysi paklığını inanılmaz ölçülerde ihmal edişlerini de sayarlar. Durum bu türlü olunca paklık eserleri bölümü de uzun müddet bir ilerleme gösteremedi.

ORTALIK MAKUS KOKUNCA PARASIZ SABUN DAĞITILMAYA BAŞLANDI

Avrupa halkları, 17 yüzyılda bile hala şahsî paklığa karşı isteksizdi. Yeniden de sabun üretimi devam ediyordu. Lakin geniş yığınların paklık konusundaki sıkıntılı hali şuradan da muhakkak ki, sabun “lüks tüketim maddesi” sayılıyordu. İngiltere’de sabun üretim inhisarı, birkaç kişinin elindeydi. Kral, üretim monopolünü yüksek meblağlarla satarlardı. Münasebetiyle sabunun fiyatı yükseliyordu. Devlet  de yüksek fiyatlı bir eser diye, sabun vergilerini yüksek tutunca sabun neredeyse kıymetli taşlar üzere alınıp satılan bir emtiaya dönüşüyordu. Durumun giderek kötüleştiğini gören İngiliz idaresi, “Halk Hamamları ve Yıkanma Meskenleri Hareketi” başlattı. Sabundaki vergiler kaldırıldı. Halka açık yıkanma meskenlerinin sayısı süratle artırıldı. Bu meskenlere devlet tarafından fiyatsız sabun verilmeye başlandı. Birebir yıllarda Amerikan kolonilerinde de, halkın rahatça ve fiyatsız yıkanabilmeleri için yıkanma konutları kurulmaya, paklık materyalleri fiyatsız dağıtılır oldu.

HİNTLER’İN LOKAL PAKLIK ESERİ “CHAMPO”SU ŞAMPUAN OLDU

Bir yandan da kimya alanında yaşanan gelişmeler sonucu, sabun üretimi bilimsel prosedürlere de kavuşuyordu. Yeni yeni kimyasal formüllerin bulunmasıyla birlikte, daha kolay köpüren, daha hoş kokan sabunlar yapılmaya başlanacaktı. Buhar makinesinin icadı, akabinde ulaşımda trenin kullanılmasıyla ise üretilen sabunlar, çok uzak yerlere ulaştırılabilir hale gelecekti. Öte yandan, aslında Eski Mısır’dan bu yana bilinen şampuan üretimi de, 20’nci yüzyılın başlarından itibaren endüstriyel bir özellik kazanmıştı. Eski Mısırlılar’ın, saçlarını sitrik asitle yıkadıkları biliniyordu. Tarihi süreçte birçok ulus da toz sabun ve kimi kimyasal sıvılar ile suyun karıştırılmasıyla şampuan gibisi eserleri kullanıyorlardı. İngilizler, sömürgecilik için bulundukları Hindistan’da, yerli halkın bilhassa saç paklığında Hintçe “champo” dedikleri sıvı sabunu kullandıklarını görüp, bunu üretmeye başlamışlardı. Bu deyiş, İngilizce’yi kullanan milletlerde de yaygınlaştı. Geçen yüzyılın başlarından itibaren de şampuan, çok çeşitli kimyasal formüllerle değişik saç özelliklerine nazaran üretilir oldu. 1900’lerin birinci çeyreğinde ise deterjan alanında araştırmalar ağırlaşmış, bir müddet sonra da sabunun sert sularda sıkıntı köpürmesinden kaynaklanan meseleler, bu yeni eserle ortadan kalkmıştı.

OSMANLI MİS ÜZERE KOKARDI

İslam dininin paklığa verdiği değerde ötürü, Müslüman topluluklarda yıkanma, üst baş ve etraf paklığı konusunda pek sorun yaşanmıyordu. Emeviler, Abbasiler, Selçuklulular ve daha pek çok İslam toplumunda lisanlara destan hamamlar vardı. Meskenler tertemizdi. Giysi kuşamda paklığa de büyük ehemmiyet verilirdi. En az yıkanan bir Müslüman bile, hiç olmazsa haftada bir gün, Cuma namazı öncesi ibadet motivasyonu da olan banyosu yapardı. Birebir durum Osmanlı İmparatorluğu’nda da vardı. Osmanlı’da sabun sanayisi büyük bir bölümdü. Çok fazla sayıda sabun çeşidi vardı. Fes, paşa, Arap, leke, kara, Kandiye bunlardan bazılarıydı. Padişahlar, sabun bölümüne ehemmiyet verirler, halkın sabuna basitçe ulaşabilmesi hedefiyle sık sık piyasayı düzenleyen kanunnameler yayınlarlardı.

Osmanlı’da en fazla zeytinyağlı sabunlar tercih edilirdi. Batı Anadolu, İstanbul Adalar, Şam, Halep ve Namlus’tan gelen zeytinyağı kullanılır, üretim de en fazla Midilli, Girit, Ayvalık, Edremit ve İzmir’de gerçekleşirdi. İmparatorlukta sabun üretimi çok ilerlemiş, sık sık deneysel çalışmalar yapılır olmuştu. Bugün bile kullandığımız “meyve sabunları” bu türlü araştırmalar sonucunda 300 yıl evvel bulunmuştu. Meyve esanslı sabunlar, hem paklık hedefiyle hem de süs eşyası olarak kullanılıyordu. Meyve sabunları genç kızların çeyizlerine konulur, üst seviye devlet vazifelileri ziyaretçilerine bu sabunlardan armağan ederdi.

Etiket EskiTemizlikÜretimÜrünYağ
Önceki yazı

Biraz vandal bir akım: Makine Kırıcılık

Sonraki Gönderi

Asırlık değil, onlarca asırlık şirketler

Sonraki Gönderi
Asırlık değil, onlarca asırlık şirketler

Asırlık değil, onlarca asırlık şirketler

ÖNERİLEN

Zuhal Topal Maldivler’de

Zuhal Topal Maldivler’de

1 Şubat 2023
Doğuş DNA testi için Türkiye’ye geliyor

Doğuş DNA testi için Türkiye’ye geliyor

1 Şubat 2023

EN ÇOK GÖRÜNTÜLENEN

  • Facebook’un kripto parası Libra’nın sahteleri çıktı

    Facebook’un kripto parası Libra’nın sahteleri çıktı

    0 shares
    Paylaş 0 Tweet 0
  • ABD Hazine Bakanı: Libra’ya olan endişeler giderilmeli

    0 shares
    Paylaş 0 Tweet 0
  • Recep ayında hangi günler oruç tutulur? Recep orucu günleri 2023

    0 shares
    Paylaş 0 Tweet 0
  • Üç Kız Kardeş 35. bölüm 2. fragmanı: “Somer’i de aileni de kaybedeceksin!”

    0 shares
    Paylaş 0 Tweet 0
  • ABD’de Müslümanlara saldırı planlayan 3 kişiden itiraf

    0 shares
    Paylaş 0 Tweet 0

HABERLER

Türkiye ve dünyadan son dakika haberleri, en son haberler, gazete manşetleri sizlerle

ARA

Sonuç yok
Tüm Sonucu Görüntüle

Kategoriler

  • Cilt Bakim
  • Diyet
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Gündem
  • Güzellik
  • Kültür Sanat
  • Magazin
  • Medya
  • Moda
  • Oyun
  • Saç Bakım
  • Sağlık
  • Siyaset
  • Spor
  • Teknoloji
  • Yaşam

TOP 3 HABER

Zuhal Topal Maldivler’de

Zuhal Topal Maldivler’de

1 Şubat 2023
Doğuş DNA testi için Türkiye’ye geliyor

Doğuş DNA testi için Türkiye’ye geliyor

1 Şubat 2023
SMA Bilim Kurulu bugün toplanıyor

SMA Bilim Kurulu bugün toplanıyor

1 Şubat 2023
  • Anasayfa
  • Gündem
  • Dünya
  • Spor
  • Kültür Sanat
  • Eğlence
  • Medya
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Magazin
  • Teknoloji
  • Yaşam

© 2022 EğlenceHaber

Sonuç yok
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Anasayfa
  • Gündem
  • Dünya
  • Spor
  • Kültür Sanat
  • Eğlence
  • Medya
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Magazin
  • Teknoloji
  • Yaşam
    • Cilt Bakim
    • Diyet
    • Güzellik
    • Moda
    • Saç Bakım
    • Sağlık

© 2022 EğlenceHaber

Ankara escortBostancı escortAtaşehir escortAnkara escortAnadolu yakası escortAtaşehir escort
bahçeşehir escort -